Pomnik Historii na Kujawach i Pomorzu to tytuł przyznawany zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturowego Polski
Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 105 zabytkom. Z każdym rokiem lista najcenniejszych obiektów sukcesywnie się powiększa.
Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W treści prezydenckiego rozporządzenia wyszczególnia się cechy danego zabytku świadczące o jego najwyższej wartości, określa się precyzyjnie jego granice i zamieszcza schematyczną mapkę obiektu.
Pomnikami historii w województwie kujawsko-pomorskim są:
- Biskupin – rezerwat archeologiczny,
- Chełmno – stare miasto,
- Ciechocinek – zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym.
- Grudziądz – zespół zabytkowych spichlerzy wraz z panoramą od strony Wisły,
- Strzelno – zespół dawnego klasztoru Norbertanek,
- Toruń – stare i nowe miasto,
- Włocławek – katedra pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
– Województwo kujawsko-pomorskie charakteryzuje się bogactwem dziedzictwa materialnego. Obiekty posiadające status Pomnika Historii to symbole kultury regionu. Dla nas, jako samorządu województwa, istotna jest także dbałość o te mniej znane, a niezwykle piękne zabytki regionu, czego efektem jest marszałkowski program ochrony zabytków, na który w ciągu ostatniej dekady przeznaczyliśmy ponad 90 mln złotych – mówi marszałek Piotr Całbecki.