Zmiana w ustawie Prawo farmaceutyczne umożliwia aptekarzom szczepienie ludzi na Covid-19. Zobaczmy, jakie kursy musi przejść farmaceuta żeby nabyć odpowiednie umiejętności i jakie są wymagania w stosunku do aptek, w których wykonuje się szczepienia.
Szczepienia w aptekach a prawo farmaceutyczne
Wykonywanie szczepień ochronnych w aptekach jest powszechną praktyką na całym świecie. W Europie możliwość otrzymania szczepionki w placówce aptecznej mają między innymi mieszkańcy Francji, Danii, Szwajcarii czy Wielkiej Brytanii, a na świecie np. Stanów Zjednoczonych. W Polsce do tej pory nie korzystano z tego typu rozwiązania. Zmieniło się to jednak wraz z wprowadzeniem niedawnych, nowych regulacji prawnych.
28 maja 2021 roku prezydent RP podpisał nowelizację ustawy z dnia 6 września 2001 roku – Prawo farmaceutyczne, czyli ustawę z dnia 15 kwietnia 2021 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadziła do ustawy Prawo farmaceutyczne dodatkowy ustęp ,,8a” w art. 86. Wynika z niego, że farmaceuci będą mogli wykonywać szczepienia ochronne w aptekach:
„W aptekach ogólnodostępnych, spełniających wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 97 ust. 5 i art. 98 ust. 5, mogą być przeprowadzane szczepienia ochronne zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.”
Przepis wszedł w życie 29 maja 2021 roku, ale dopiero 8 czerwca 2021 roku w Dzienniku Ustaw w poz. 1034 zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 czerwca 2021 roku. Rozporządzenie to zmieniło rozporządzenie w sprawie metody zapobiegania COVID-19 i weszło w życie 9 czerwca 2021 roku.
Wymagania co do aptek
Z wspomnianego już art. 86 ust. 8a ustawy Prawo farmaceutyczne wynika, że apteki ogólnodostępne, aby mogły być przeprowadzane w nich szczepienia, muszą spełniać specjalne wymagania. Wymagania te są określone w przepisach, a dokładniej w rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
Zgodnie z nimi apteka musi być wyposażona w:
- stolik zabiegowy urządzony i wyposażony stosownie do zakresu wykonywanych szczepień;
- zestaw do wykonywania iniekcji;
- zestaw do wykonania opatrunków;
- pakiety odkażające i dezynfekcyjne;
- dozownik ze środkiem dezynfekcyjnym;
- środki ochrony osobistej (fartuchy, maseczki, rękawice);
- pojemnik z ręcznikami jednorazowego użycia i pojemnik na zużyte ręczniki;
- pojemniki na zużyte strzykawki i igły oraz pojemniki na zakaźne materiały medyczne;
- adrenalina do wstrzykiwań o stężeniu zgodnym z przyjętymi standardami, niezbędna w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego u pacjenta;
- termometr bezdotykowy;
- sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu i drukarką (poza sprzętem służącym do sprzedaży aptecznej).
Kursy dla farmaceutów
Nie każdy farmaceuta będzie mógł szczepić ludzi przeciwko Covid-19. Aby uzyskać takie uprawnienia, ochotnicy muszą przejść specjalne szkolenie. Kurs dzieli się na część teoretyczną i praktyczną. Część teoretyczna odbywa się online, na platformie e-learningowej. Część praktyczna natomiast prowadzona jest w centrach symulacji jednostek szkolących. Podczas szkolenia kursanci zdobywają wiedzę, ale i praktyczne umiejętności dotyczące m.in. przygotowania pacjenta przed szczepieniem, technik wkłucia oraz postępowania po wystąpieniu wstrząsu anafilaktycznego.
Niektórzy farmaceuci decydują się również na kurs z kwalifikacji pacjentów do szczepienia. Ten odbywa się wyłącznie online. Obejmuje on swoim zakresem m.in. naukę wystawiania i realizacji e-skierowania na szczepienie, naukę kwalifikacji oraz naukę zasad wypełniania e-karty szczepień, a także naukę aktualnych zagadnień prawnych dotyczących szczepień.
Szkolenie teoretyczne i praktyczne z podawania szczepionki przeszło do tej pory aż 9 tysięcy farmaceutów, natomiast szkolenie z kwalifikacji – 6,3 tysiąca.
