O tym jak Toruń stał się polskim miastem – inscenizacja II pokoju toruńskiego

0
1931

Wielkimi krokami zbliża się 16 edycja Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Jedną z atrakcji imprezy będzie inscenizacja historyczna w 550-lecie II pokoju toruńskiego, która odbędzie się już 24 kwietnia

Kolejna odsłona Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki zainaugurowana zostanie w piątek 22 kwietnia i potrwa do wtorku 26 kwietnia. W tym roku obchodzimy także 550-lecie II pokoju toruńskiego. Organizatorzy chcąc jak najlepiej upamiętnić te wydarzenie, w ramach festiwalu przeprowadzą inscenizację historyczna, dzięki której przeniesiemy się do 1466 roku, gdy w Dworze Artusa zawarto pokój pomiędzy Zakonem Krzyżackim, a Królestwem Polskim.

Początek wydarzenia zaplanowany jest na godzinę 14:00 w Sali Wielkiej Dworu Artusa. Przez mniej więcej pół godziny nastąpi odtworzenie momentu zaprzysiężenia II pokoju toruńskiego. Następnie przy dźwięku trąb i dzwonów odbędzie się przemarsz do kościoła Najświętszej Marii Panny, gdzie zostanie odśpiewany Te Deum laudamus – hymn modlitewny „Ciebie Boga wysławiamy”. W dalszej części, po wyjściu sygnatariuszy pokoju, zamkną się bramy ratusza, a herold ogłosi święto w całym mieście. Na Rynku Staromiejskim odbędzie się festyn średniowieczny, który potrwa do godziny 17:30. Organizatorzy przygotowali wiele atrakcji, w tym okazję do podziwiania sztuczek kuglarzy, a także spróbowania swych sił w pieczeniu pierników, biciu pamiątkowej monety oraz w średniowiecznych grach i zabawach. Wstęp wolny!

Od wojny 13-letniej do traktatu toruńskiego

W dniu 4 lutego 1454 roku stany pruskie pod przewodnictwem Torunia podjęły decyzję o wypowiedzeniu nieposłuszeństwa zakonowi krzyżackiemu. Rozwój wydarzeń doprowadził do wybuchu wojny, której kres miał miejsce dopiero trzynaście lat później. Toruń już 6. lutego zażądał od komtura miasta Albrechta Kalba poddania zamku krzyżackiego. Negatywna odpowiedź poskutkowała atakiem. Murów zamkowych broniło zaledwie dwunastu rycerzy oraz garść żołnierzy zaciężnych. Ostrzeliwanie artyleryjskie i spalenie przedzamcza wystarczyły, by złamać opór krzyżaków. Systematycznie plądrowano mury, a zniszczony zamek stał się się symbolem uwolnienia Torunia spod jarzma krzyżackiego.

Podczas wojny trzynastoletniej toruńskie wojsko trzykrotnie musiało bronić miasta przed najazdami nieprzyjaciela. Pierwszy raz wrogie wojska stanęły pod murami miasta w roku 1455. Atak Krzyżaków został odparty dość szybko. Kolejna próba miała miejsce w 1458 roku. Podobnie jak trza lata wcześniej, w wyniku najazdu ucierpiały jedynie przedmieścia. Po raz ostatni Krzyżacy dość niespodziewanie zaatakowali na początku listopada 1464 roku. I tym razem Toruń zdołał uchronić się przed najazdem nieprzyjaciela i odeprzeć atak. W dobie wojny mieszczanie toruńscy angażowali się także w pomoc miastom związkowym przy zdobywaniu krzyżackich zamków i ujarzmianiu Ziemi Chełmińskiej. Wsparcie torunian otrzymało wiele polskich miast. Szczególnie przyczynili się do odzyskania Świecia nad Wisłą w roku 1461.

Wojna była wyczerpująca dla obu stron. Udział militarny Torunia pociągnął za sobą ogromne koszty i wiele strat materialnych. Wyczerpane społeczeństwo miasta z ulgą przystąpiło do rozpoczynających się 9 września 1466 roku rokowań pokojowych. Ostateczny tekst traktatu sporządzono 17. października. Dokument zawierający postanowienia podpisano i opieczętowano w Dworze Artusa dwa dni później – 19. października. W myśl postanowień w skład Królestwa Polskiego weszła zachodnia część ziem pruskich – Pomorze Gdańskie, Ziemia Chełmińska oraz Ziemia Michałowska. Polska odzyskała dostęp do Bałtyku z portami – Gdańskiem i Elblągiem. Natomiast druga część, zwana Prusami Zakonnym stała się lennem Polski. Nowym miastem polskim stał się także Toruń. Miasto rozpoczęło nowy etap w swojej historii, trwający nieprzerwanie do drugiego rozbioru Polski w 1793 roku.